W czasie Wieczerzy paschalnej Jezus ustanawia pamiątkę swej śmierci i zmartwychwstania
Z okazji najważniejszych wydarzeń ludzie zbierają się zwykle przy wspólnym stole. Spożywają posiłek, wygłaszają uroczyste przemówienia, składają sobie życzenia i prezenty. W ten sposób przeżywają wspólną radość. Łączą ich więzy przyjaźni. Zapewniają się o wzajemnej pamięci. Czy zauważyłeś, że i w naszym kościele odbywa się uczta, wspólne spożywanie ? Jak ona powstała i co wyraża ? Dlaczego odbywa się tak często ? Co się w niej dokonuje ?
Wieczerza paschalna Jezusa Chrystusa
Jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach narodu wybranego była noc wyjścia Izraela z niewoli egipskiej. Pamiątkę tej nocy i zawarcia przymierza z Bogiem Izraelici obchodzili uroczyście każdego roku. Ośrodkiem tej uroczystości była wspólna wieczerza. Odmawiano wtedy uroczyste modlitwy dziękczynne, spożywano baranka paschalnego i przaśne Chleby. Ojciec rodziny opowiadał uczestnikom o najważniejszych wydarzeniach z dziejów narodu wybranego, a zwłaszcza o wyzwoleniu z niewoli egipskiej, które w ten sposób stawało się niejako obecne dla każdego pokolenia Izraelitów. Wieczerza paschalna, którą Izraelici spożywali każdego roku, była również zapowiedzią i początkiem szczęśliwej uczty w przyszłym Królestwie Bożym (Iz 25, 6). Taką wieczerzę paschalną spożywał także Jezus ze swoimi uczniami. W dzień przed swoją Męką zgromadził ich w Wieczerniku. „A gdy nadeszła pora, zajął miejsce u stołu i Apostołowie z Nim. Wtedy rzekł do nich : «Gorąco pragnąłem spożyć tę Paschę z wami, zanim będę cierpiał. Albowiem powiadam wam : Już jej spożywać nie będę, aż się spełni w Królestwie Bożym »” (Łk 22, 14-16).
Jezus pełnił rolę ojca rodziny. W czasie tej Wieczerzy On przewodniczył, On odmawiał błogosławieństwo i modlitwę dziękczynną. Lecz była to inna Uczta niż wszystkie uczty paschalne Izraelitów. Tu bowiem spełniło się to, do czego zmierzały i co przepowiadały wszystkie uroczystości paschalne Izraela.
Ofiara Jezusa Chrystusa
Jezus gorąco oczekiwał spożycia tej ostatniej Paschy ze swymi uczniami. Spożył z Apostołami baranka paschalnego. Po spożyciu baranka dokonał czegoś nowego : „Wziął chleb, odmówiwszy dziękczynienie połamał go i podał mówiąc : « To jest Ciało moje, które za was będzie wydane : to czyńcie na moją pamiątkę ». Tak samo wziął kielich po wieczerzy mówiąc : «Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana »” (Łk 22, 19-20).
W ten sposób Jezus ukazał, że ofiaruje siebie Bogu Ojcu za wszystkich ludzi. On jest prawdziwym Barankiem Bożym, który nazajutrz będzie zabity dla zgładzenia grzechów całego świata. Mówiąc o Ciele wydanym i Krwi wylanej zapowiedział, że na krzyżu spełni się w sposób widzialny i zewnętrzny Jego ofiara wewnętrzna.
Aby uobecnić na zawsze, aż do powtórnego przyjścia, swoją ofiarę, Jezus przemienił chleb w Ciało a wino w Krew. Tę przemianę chleba w Ciało Chrystusa, a wina w Jego Krew nazywamy przeistoczeniem. Wierzymy, że po przeistoczeniu w znaku chleba i wina zawiera się Ciało i Krew Jezusa Chrystusa. Jezus także wyraźnie powiedział, że przez tę ofiarę Bóg zawiera Nowe Przymierze. Różni się ono tym od Starego Przymierza, że zostało przypieczętowane nie krwią zwierząt ofiarnych, lecz krwią Syna Bożego, Boga-Człowieka. Pośrednikiem tego Przymierza jest sam Jezus Chrystus jako Najwyższy Kapłan.
Tak więc w czasie Wieczerzy paschalnej Jezus Chrystus złożył Bogu Ofiarę, która stanowi jedno z Ofiarą złożoną na krzyżu. Tu i tam są te same dary ofiarne — Ciało i Krew Chrystusa. Tu i tam jest ten sam Kapłan-Ofiarnik : Jezus Chrystus, który ofiarował siebie samego za ludzi.
Msza święta, czyli Zgromadzenie eucharystyczne *
„To czyńcie na moją pamiątkę” (por. Łk 22, 19) — powiedział Jezus, gdy ofiarował w Wieczerniku samego siebie Bogu Ojcu. Tymi słowami Zbawiciel powierzył Kościołowi ustanowioną podczas Ostatniej Wieczerzy eucharystyczną Ofiarę Ciała i Krwi swojej, jako pamiątkę swej Męki i zmartwychwstania (KL 47). Od dnia zesłania Ducha Świętego „Kościół nigdy nie zaprzestał zbierać się na odprawianie paschalnego misterium” (KL 6).
* Pamiątkę Ofiary Chrystusa złożonej na krzyżu i uobecnionej w Wieczerniku, w ciągu wieków różnie nazywano. Sw. Paweł nazywa ją „Wieczerzą Pańską” (por. 1 Kor 11,20). Dzieje Apostolskie mówią o gromadzeniu się wiernych na „łamanie chleba” (por. Dz 2, 42.46). Z czasem pamiątkę Ofiary Chrystusa zaczęto nazywać z greckiego „Eucharystią” (= dziękczynieniem), później „Ofiarą” (po łacinie : sacrificium, oblatio), niekiedy zaś „Zgromadzeniem” (po grecku : synaxis, po łacinie : collecta). Około V wieku spotykamy nazwę : „Missa” (od łacińskiego słowa : missio lub dimissio = odesłanie, rozesłanie, ponieważ po czytaniach odsyłano katechumenów, czyli kandydatów do chrztu). Polska nazwa „Msza” pochodzi od łacińskiego słowa „Missio”.
Obecnie używa się też nazwy „Zgromadzenie eucharystyczne”, aby podkreślić czynny udział we Mszy św. nie tylko kapłanów, ale całego zgromadzonego Ludu Bożego. Ofiara Mszy św. bowiem gromadzi zebranych wokół Chrystusa we wspólnym uwielbieniu oraz jednoczy Ich w Chrystusie z Bogiem i wzajemnie między sobą. Tworzy w ten sposób jedną rodzinę dzieci Bożych, czyli Kościół.
Zgromadzenie eucharystyczne, czyli Msza św., odbywa się w formie uczty. Również w czasie tej uczty Jezus Chrystus ofiaruje siebie Bogu Ojcu za wszystkich ludzi. Kapłani, którzy przewodniczą temu zgromadzeniu, działają w Jego imieniu i Jego mocą. Jezus zmartwychwstały w nich obecny (KL 7) ofiaruje Bogu Ojcu swe uwielbione Ciało i swą uwielbioną Krew. Dlatego Eucharystia jest pamiątką i uobecnieniem misterium paschalnego, tj. śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Jednocześnie jest zapowiedzią przyszłej chwały Kościoła, gdy Chrystus przyjdzie w chwale (Łk 22, 16). Eucharystia jest zapowiedzią i zadatkiem mesjańskiej uczty po drugim przyjściu Jezusa Chrystusa. Stąd w czasie Zgromadzenia eucharystycznego, po przeistoczeniu, kapłan przewodniczący ogłasza : „Oto wielka tajemnica wiary” ! A wszyscy odpowiadają : „Głosimy śmierć Twoją Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie i oczekujemy Twego przyjścia w chwale”.
Jak odpowiem Bogu ?
Rozumiesz już, czym jest dla ciebie i dla całego Kościoła Uczta eucharystyczna. Wtedy Jezus Chrystus zaprasza wszystkich ludzi : „Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy, to jest bowiem Ciało moje, które za was będzie wydane”.
Jak odpowiadasz na to zaproszenie Chrystusa ? Jak uczestniczysz w tej Wieczerzy paschalnej ? Czy nie jesteś tylko biernym widzem ?
Podziękuję Chrystusowi za to, co i dla mnie uczynił, słowami pieśni :
„Oto święte Ciało Pana — pod postacią chleba
Żywa manna ludziom dana — na drogę do nieba.
Witaj Jezu, Panie nasz, jakże wielką miłość masz!
Oto święta Krew Przymierza — łask krynica żywa.
Ona Boski gniew uśmierza — z grzechów nas obmywa.
Witaj Jezu…”
■ Pomyśl:
1. Na jaką pamiątkę spożywali Izraelici ucztę paschalną ?
2. Dlaczego Jezus Chrystus ustanowił Ofiarę Ciała i Krwi swojej w czasie Wieczerzy paschalnej ?
3. Co dał Jezus Apostołom do spożywania podczas Ostatniej Wieczerzy ?
4. Komu i za kogo ofiarował Jezus swoje Ciało i Krew podczas Ostatniej Wieczerzy ?
5. Jakie polecenie otrzymali Apostołowie na Ostatniej Wieczerzy ?
6. Dlaczego Zgromadzenie eucharystyczne, czyli Msza św., stanowi jedno z Ofiarą krzyża i Wieczernika ? Jak długo trwać będzie w Kościele Chrystusowym „pamiątka Pana”?
■ Zapamiętaj:
32. Kiedy Pan Jezus ustanowił pamiątkę swej Męki i zmartwychwstania ?
Jezus ustanowił pamiątkę swej Męki i zmartwychwstania w czasie Wieczerzy paschalnej.
33. Dlaczego Ofiara złożona w Wieczerniku stanowi jedno z Ofiarą złożoną na krzyżu ?
Ofiara złożona w Wieczerniku stanowi jedno z Ofiarą na krzyżu, ponieważ tu i tam są te same dary ofiarne — Ciało i Krew Chrystusa. Ten sam jest także Kapłan-Ofiarnik, Jezus Chrystus, który ofiarował siebie samego za ludzi.
34. Dlaczego Zgromadzenie eucharystyczne, czyli Msza św., stanowi jedno z Ofiarą krzyża i Wieczernika ?
Msza św. stanowi jedno z Ofiarą krzyża i Wieczernika, ponieważ dokonuje jej ten sam Kapłan-Ofiarnik, Jezus Chrystus. Są w niej także te same dary ofiarne, tj. Ciało i Krew Chrystusa zmartwychwstałego.
■ Zadanie :
1. Porównaj słowa ustanowienia Eucharystii u św. Łukasza z liturgicznymi słowami przeistoczenia. Wypisz, co jest w nich wspólnego.
2. Jakbyś wytłumaczył drugiemu człowiekowi, że w czasie Mszy św. należy przyjąć Komunię św. ?