Nieraz słyszałeś o wojnie. Słowo „wojna” powtarza się na wielu stronach podręcznika do historii. Słyszysz je w telewizji. O wojnach czytasz w codziennej prasie. Wojna to straszna rzecz. Pozostawia po sobie zrujnowane miasta i wioski, osierocone dzieci, rozbite rodziny.
Przyczyną każdej wojny jest brak miłości. Gdy ludzie przestają się kochać, gdy nie potrafią być wzajemnie życzliwi i myślą tylko o sobie, wtedy na świecie szerzą się : nienawiść, egoizm i spory, które prowadzą do wojny. Czy nie ma na to ratunku ?
Naród wybrany służy Bogu miłując bliźnich
Prawo Przymierza obok przykazań o stosunku człowieka do Boga zawiera również przykazania dotyczące współżycia między ludźmi. Szukajmy odpowiedzi w Księdze Kapłańskiej :
„Nie będziecie kraść, nie będziecie kłamać, nie będziecie oszukiwać jeden drugiego. Nie będziecie przysięgać fałszywie na moje imię. Byłoby to zbeszczeszczenie imienia Boga twego. Ja jestem Pan ! Nie będziesz uciskał bliźniego, nie będziesz go wyzyskiwał. Zapłata najemnika nie będzie pozostawać w twoim domu przez noc aż do poranka. Nie będziesz złorzeczył głuchemu. Nie będziesz kładł przeszkody przed niewidomym, ale będziesz się bał Boga twego. Ja jestem twoim Panem !
Nie będziecie wydawać niesprawiedliwych wyroków. Nie będziesz stronniczym na korzyść ubogiego, ani nie będziesz miał względów dla bogatego. Sprawiedliwie będziesz sądził bliźniego. Nie będziesz szerzył oszczerstw między krewnymi, nie będziesz czyhał na życie bliźniego. Ja jestem twoim Panem ! Nie będziesz żywił w sercu nienawiści do brata. Będziesz upominał bliźniego, aby nie zaciągnąć winy z jego powodu. Nie będziesz szukał pomsty, nie będziesz żywił urazy do synów twego ludu, ale będziesz kochał bliźniego jak siebie samego. Ja jestem twoim Panem !” (Kpł 19, 11-18). Wszystkie te przykazania zawierają się w ostatnim : „Będziesz kochał bliźniego jak siebie samego”. Tego chce Pan, Bóg Przymierza.
Miłość bliźniego nie jest rzeczą łatwą, wymaga od człowieka wiele wysiłku i przezwyciężania samego siebie. Dlatego Bóg stopniowo pozwalał ludziom zrozumieć, jak ważne jest prawo. Prawo miłości znajdujemy na wielu innych miejscach Pisma św. W Księdze Przypowieści czytamy : „Pracownikom nie odmawiaj zapłaty, gdy masz możność działania. Nie mów bliźniemu : « Idź sobie, przyjdź później, dam jutro » — gdy możesz dać zaraz. Nie spiskuj przeciw bliźniemu, gdy mieszka przy tobie beztrosko” (Prz 3, 27-29).
Tobiasz mówi do syna : „Szanuj swoją matkę i nie zapomnij o niej przez wszystkie dni jej życia. Czyń to, co jej się będzie podobać, i nie zasmucaj jej duszy żadnym twoim uczynkiem. Przypomnij sobie dziecko, na jakie liczne niebezpieczeństwa była ona narażona z powodu ciebie, gdy cię w łonie swoim nosiła. A kiedy umrze, pogrzeb ją” (Tob 4, 3-4).
Także i obcych należy kochać i dobrze im czynić. Dlatego w Księdze Wyjścia znajdujemy polecenie : „Nie będziesz uciskał cudzoziemców, gdyż znacie życie cudzoziemców, bo sami byliście cudzoziemcami w Egipcie” (Wj 23, 9).
Prorok Izajasz takimi słowami nawołuje do miłości bliźniego : „Usuńcie zło uczynków waszych sprzed moich oczu ! Przestańcie czynić zło ! Zaprawiajcie się w dobrym ! Troszczcie się o sprawiedliwość, wspomagajcie uciśnionego, oddajcie słuszność sierocie, w obronie wdowy stawajcie” (Iz 1, 16-17).
Prawo Przymierza bierze w szczególną opiekę ubogich : „Jeśli pożyczasz pieniądze ubogiemu z mojego ludu, żyjącemu obok ciebie, to nie będziesz postępował wobec niego jak lichwiarz i nie każesz mu płacić odsetek” (Wj 22, 24). „Kto bliźnim gardzi — ten grzeszy, szczęśliwy — kto z biednym współczuje” (Prz 14, 21). „Jak ci tylko starczy według twojej zasobności, dawaj z niej jałmużnę. Będziesz miał mało — daj mniej, ale nie wzbraniaj się dawać jałmużny nawet z niewielkiej własności” (Tob 4, 8).
Chrystusowe prawo miłości
Jezus Chrystus postawił prawo miłości bliźniego obok prawa miłości Boga (por. Mt 22, 38-40). Zatwierdził to wszystko, co na temat miłości bliźniego znajdowało się w Piśmie św. Starego Przymierza. Ponadto w Wielki Czwartek ustanowił nowe, doskonalsze prawo miłości.
Powiedział : „Przykazanie nowe wam daję, abyście się wzajemnie miłowali tak, jak Ja was umiłowałem ; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13, 34-35). A Chrystus tak umiłował ludzi, że wydał siebie na śmierć za nich.
Również w Nowym Przymierzu prawo miłości bliźniego jest podstawą przykazań Bożych, które mówią o obowiązkach względem bliźnich. Katechizm podaje je w takich słowach :
4. Czcij ojca i matkę swoją.
5. Nie zabijaj.
6. Nie cudzołóż.
7. Nie kradnij.
8. Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
9. Nie pożądaj żony bliźniego swego.
10. Ani żadnej rzeczy bliźniego swego.
Ten, kto naprawdę kocha bliźniego, zachowa na pewno każde z wymienionych przykazań.
Jeżeli kochasz swoich rodziców, to potrafisz ich szanować i czcić. Będziesz się starał o to, by im nie sprawiać przykrości.
Kto kocha bliźniego, nie będzie go krzywdził. Nie będzie nikogo zabijał ani szkodził jego zdrowiu, przeciwnie, zatroszczy się o zdrowie bliźniego. Przyjdzie mu z pomocą w chorobie.
Kto rozumie, jak piękna jest miłość, będzie szanował ciało własne i ciało bliźnich. Będzie z szacunkiem podchodził do tych wszystkich spraw, które są związane z przekazywaniem życia. Jeżeli kochasz swoich bliźnich, na pewno nie zabierzesz im przedmiotów, które do nich należą. Przeciwnie, w razie potrzeby, chętnie się podzielisz swoją własnością. Uszanujesz każdą rzecz pożyczoną.
Jeżeli kochasz drugiego człowieka, nie będziesz się o nim źle wyrażał. Nie będziesz go wprowadzał w błąd ani okłamywał. W swoim obcowaniu z bliźnimi będziesz szczery i delikatny.
Człowiek, który kocha bliźniego swego, nie będzie rozbijał rodziny, nie zabierze dzieciom ich ojca lub matki.
Jeżeli kochasz bliźniego, nie będziesz zazdrościł tego, co posiada. Owszem, potrafisz się cieszyć radością twoich bliźnich.
Tak więc miłość bliźniego jest konieczna do zachowania przykazań Bożych.
Jak odpowiem Bogu ?
Już od 1000 lat nasz naród jest powołany do świadczenia prawa miłości. Mimo to ciągle jeszcze za mało się kochamy. Sam możesz zauważyć we własnym otoczeniu, ile wśród nas jest jeszcze egoizmu i miłości własnej.
Dlatego na początku drugiego tysiąclecia wiary w Polsce biskupi polscy ogłosili Krucjatę Miłości. Wzywają wszystkich wierzących do miłości bliźnich zarówno w czynach, jak i w słowach.
Chrystusowe prawo miłości trzeba wprowadzić w życie. Wymaga to ze strony każdego człowieka ochrzczonego wiele wysiłku i pracy. Do tego wysiłku wzywa ciebie Chrystus szczególnie w 3 niedzielę wielkiego postu (rok B), gdy w kościele usłyszysz czytanie o Prawie Przymierza.
Jak często pamiętasz o tym najważniejszym obowiązku zgodnie z Chrystusowym prawem miłości ?
Jaki jesteś wobec rodziców, rodzeństwa ? Jak zachowujesz się wobec nauczycieli ? Jak odnosisz się do swoich kolegów i ludzi starszych ?
Jak traktujesz ludzi obcych spotkanych na ulicy, w sklepie lub w autobusie ? Pamiętaj, że świadectwem miłości Boga jest prawdziwa miłość bliźniego. Przypomnij to sobie słowami pieśni :
„Gdzie miłość wzajemna i dobroć, tam znajdziesz Boga żywego.
W jedno nas zgromadziła miłość Chrystusa, weselmy się w Nim i radujmy.
Z pokorą szczerą miłujmy Boga, z czystego serca miłujmy się nawzajem. Gdzie miłość wzajemna i dobroć, tam znajdziesz Boga żywego. Skoro się wszyscy tu gromadzimy, strzeżmy się tego, co nas rozdziela.
Niech ustaną wszystkie gniewy i spory, a pośrodku nas niech będzie Chrystus. Gdzie miłość wzajemna i dobroć, tam znajdziesz Boga żywego
■ Pomyśl :
1. Jakie prawo związane jest z prawem miłości Boga ?
2. Jak Pismo św. Starego Przymierza nakazuje kochać bliźnich : rodziców, cudzoziemców, obcych, pracowników, uciśnionych, wdowy, sieroty, ubogich ?
3. W jaki sposób Chrystus udoskonalił prawo miłości bliźniego ?
4. Jakimi słowami ogłosił Chrystus swoje nowe przykazanie ?
5. Do czego wzywa Chrystus każdego człowieka ochrzczonego ?
6. Co robisz, by coraz lepiej wypełniać Chrystusowe przykazanie miłości ?
■ Zapamiętaj :
43. Jak w Prawie Przymierza nakazuje Bóg kochać bliźniego ?
Bóg nakazuje w Prawie Przymierza : „Będziesz kochał bliźniego jak siebie samego”.
44. Jak brzmi Chrystusowe prawo miłości bliźniego ?
Chrystusowe prawo miłości brzmi : „Miłujcie się wzajemnie, jak Ja was umiłowałem”.
■ Zadanie :
1. W czasie wieczornej modlitwy częściej się będę zastanawiał nad tym, jak okazuję miłość bliźniego w rodzinie, w szkole, przy zabawie, na ulicy.
2. Z jakimi przykładami chrześcijańskiej miłości bliźniego spotkałeś się w życiu?