W gmachu ONZ znajduje się niewielka salka, poświęcona ciszy, modlitwie i wewnętrznemu skupieniu. Zaprojektował ją i czuwał nad jej urządzeniem nie żyjący już sekretarz ONZ, Dag Hammarskjold. Jest ona prawie pusta, panuje w niej największa prostota. Uwagę przykuwają tylko dwa symbole : promień słońca padający na blok rudy żelaznej. Ma on wyrażać jedność, braterstwo, wolę zgody i pokoju pomiędzy
wszystkimi narodami. Dag Hammarskjóld tak pisał sam na ten temat :
,,To, że kamień ten jest rudą wydobytą z ziemi, prowadzi naszą myśl do konieczności zrobienia wyboru między zniszczeniem i odbudową, między wojną i pokojem. Z żelaza wykuwał człowiek miecze, z żelaza też wytwarzał lemiesze do pługa. Z żelaza budował wozy wojenne, ale żelaza używał też do budowy mieszkań dla ludzi. Ten blok rudy żelaznej jest częścią bogactwa, jakie odziedziczyliśmy na tej naszej ziemi. W jaki sposób mamy go używać ?”
Pytanie to wciąż na nowo staje przed nami. Czy widzisz potrzebę pokoju na świecie ? Czy wierzysz w to, że możliwe jest osiągnięcie pokoju na świecie ? A może myślisz, że sprawa pokoju należy tylko do szefów wielkich mocarstw, do wybitnych polityków ?
W obronie pokoju
Współczesne narody znalazły się na rozstajnych drogach — mają do wyboru albo wojnę, która w obecnych warunkach oznacza zagładę ludzkości i jej dorobku, albo pokój, który może zapewnić dalszy jej rozwój.
Źródła niebezpieczeństwa są bardzo liczne. Być może, że z niektórymi z nich zapoznałeś się na lekcjach lub z prasy, z radia czy z telewizji. Należy do nich podział świata na różne obozy i nieraz wrogie sobie systemy, niesprawiedliwy podział dóbr ziemskich, przeróżne przejawy niesprawiedliwości, gwałtu i wyzysku itd. Zasadnicze jednak i najczęstsze źródło wojen pomiędzy narodami znajduje się gdzie indziej. Jest ono ukryte w sercach i umysłach ludzi. Jest nim nienawiść, egoizm, zazdrość i pycha, które dzielą poszczególnych ludzi, rodziny, społeczeństwa, narody i państwa.
Zwykle tak już bywa, że gdy ludzie znajdują się w stanie zagrożenia, szukają środków zaradczych. Wzrasta wtedy pomiędzy nimi poczucie solidarności. Stąd też dzisiaj prawie wszystkie narody dążą do pokojowego rozwiązania rozmaitych problemów. W tym celu powstają różne wspólnoty państwowe, różne organizacje międzynarodowe. Najpoważniejszą z nich, skupiającą prawie wszystkie narody świata, jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Warto przypomnieć sobie w tym miejscu jej główne zadania :
— utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa między narodami świata,
— rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami, popieranie współpracy między nimi w dziedzinie gospodarczej, społecznej, naukowej i kulturalnej,
— umacnianie zasad poszanowania praw człowieka i zapewnienie mu swobód bez względu na rasę, płeć i religię.
— Również jedną z ważniejszych uchwał ONZ była rezolucja stwierdzająca, że użycie broni atomowej byłoby zbrodnią przeciw ludzkości.
Do tej akcji o pokój włącza się Kościół. Oto niektóre tylko jego działania na rzecz pokoju.
Jan XXIII w 1963 roku wydał encyklikę „Pokój na ziemi” (Pacem in terris). Temu papieżowi przyznano w 1963 roku pokojową nagrodę im. Balzana. Paweł VI w czasie sesji Zgromadzenia Narodów Zjednoczonych w 1965 roku przemawiał do przedstawicieli narodów świata w sprawie zachowania pokoju na ziemi. Ten sam papież ogłosił dzień 1 stycznia Dniem Pokoju.
Kościół wierzy, że konieczne i możliwe jest osiągnięcie pokoju na świecie. Podstawą tej wiary jest Bóg. On w osobie Jezusa Chrystusa pojednał nas ze sobą, pokonał grzech i nienawiść, utworzył jeden Lud Boży i daje mu Ducha Świętego, który niesie miłość i braterstwo. Czy nie podobną myśl wyraził Dag Hammarskjóld pisząc o wspomnianym już głazie rudy żelaznej :
,,Kamień pośrodku salki ma nam mówić coś jeszcze więcej. Możemy nań patrzeć jak na ołtarz… poświęcony Bogu, którego ludzie czczą pod wieloma imionami i pod wieloma postaciami. Kamień pośrodku sali przypomina nam też, co jest stałe i trwałe w świecie ruchu i przemian. Blok rudy żelaznej ma wagę i stałość tego, co wieczne. Jest przypomnieniem kamienia węgielnego wytrwałości i wiary, który musi być fundamentem wszelkich dążeń ludzkich”.
Organizacje i konferencje międzynarodowe nie wystarczą !
Pokój na ziemi nie jest sprawą wyłącznie przedstawicieli państw, organizacji międzynarodowych i konferencji. Pokojowe współżycie narodów zależy od wszystkich ludzi. Pokój czy wojna rodzą się w umyśle i sercu człowieka. ONZ stwierdza : „Wojny rozpoczynają się w umysłach ludzi, trzeba budować środki obrony pokoju w umysłach ludzi” (z Aktu Konstytucyjnego UNESCO). Organizacja ta usiłuje zbliżać do siebie narody poprzez wzajemną współpracę na polu nauki, kultury, instytucji społecznych, opieki nad dziećmi itp. Między innymi bada ona podręczniki szkolne i usuwa z nich to, co może wychowywać do wrogości, wojny, a wprowadza to, co może przepoić młode umysły pokojowym sposobem myślenia. Kościół podziela lęk i trwogę wszystkich ludzi. Wie bowiem, że daremny będzie wysiłek przywódców wielu narodów zmierzający do pokoju, jeśli wśród ludzi będzie panować wrogość, pogarda i nieufność oraz nienawiści rasowe. Dlatego Kościół wzywa wszystkich ludzi do nawrócenia, odmiany umysłów i serc — a więc do oczyszczenia ukrytego źródła wszelkich wojen i utrapień (por. KDK 77 nn).
To jest zadanie szczególnie tych, którzy należą do Kościoła i są świadkami Chrystusa, który umarł i zmartwychwstał, aby „w jedno zgromadzić rozproszone dzieci Boże” (J 11, 52). Z naszych serc i umysłów musimy wykorzeniać nienawiść, egoizm, pychę, przejawy nietolerancji rasowej i narodowej, krzywdzące i niesprawiedliwe sądy kierowane pod adresem ludzi innych narodów i grup społecznych. Walczyć trzeba z chęcią rozwiązywania konfliktów i nieporozumień siłą. Leczyć się musimy z nieczułości na widok różnego rodzaju okrucieństwa, zabijania, bicia…
Oto jedyna droga wiodąca do utrwalenia zagrożonego pokoju, jednego z największych dóbr ludzkości.
Jak odpowiem Bogu ?
Sprawa pokoju na ziemi zależy także od ciebie. Od twojego przekonania, że pokój
jest konieczny i możliwy. Zależy on również od tego, jak się odnosisz do innych ludzi.
Czy nie ma w tobie pogardy do innych narodów ? Może dostrzegasz u siebie nawet nienawiść i zawziętość wobec niektórych narodowości ? Zmiana twojego sposobu myślenia i mówienia o innych narodach będzie najlepszą odpowiedzią Bogu i twoim wkładem na rzecz pokoju.
Nie bez znaczenia dla sprawy pokoju jest twoje ustosunkowanie się do bójek lub walk między grupami, wioskami, dzielnicami. Czy starasz się wpłynąć na swoich kolegów i odciągnąć ich od takich ,,małych wojen ?”
A może bezmyślnie przyjmujesz różne szkodliwe dla pokoju i braterstwa opinie ? Czy kontrolujesz ich prawdziwość ?
Modlitwa o pokój :
„Boże, od którego pochodzą święte pragnienia, prawe zamiary i czyny cnotliwe, użycz swym sługom pokoju, jakiego świat dać nie może ; niech serca nasze będą poddane Twojej woli, a czasy, w których żyjemy, niech za łaską Twoją będą spokojne” (Z kolekty Mszy św. o pokój).
■ Pomyśl :
1. Jakie największe niebezpieczeństwo zagraża dziś ludzkości ?
2. Jakie są źródła tego niebezpieczeństwa ?
3. Które z nich możemy we własnym zakresie przezwyciężać ?
4. W jaki sposób narody starają się uniknąć wojny ?
5. Jakie znasz najważniejsze organizacje międzynarodowe zmierzające do utrwalenia pokoju ?
6. Jakie wysiłki podejmuje Kościół w obronie pokoju światowego ?
7. Gdzie leży najgłębsze źródło wszelkich wojen i jakie są środki zaradcze ?
■ Zapamiętaj :
53. W kim chrześcijanie widzą podstawę pokoju na świecie ?
Chrześcijanie widzą podstawę pokoju na świecie w Jezusie Chrystusie, który przez swoją Mękę, śmierć i zmartwychwstanie pokonał grzech i nienawiść dzielące ludzi.
54. Co ma czynić chrześcijanin dla pokoju ?
Chrześcijanin obdarzony na chrzcie i bierzmowaniu Duchem Świętym ma żyć według nowego przykazania miłości i zwalczać wszelkie przejawy nienawiści w swoim środowisku.
■ Zadanie :
1. Wytłumacz, na czym polega wymowa kaplicy w gmachu ONZ założonej przez D. Hammarskjolda.
2. Ułóż Modlitwę wiernych o pokój między narodami.
3. Jak można pogodzić miłość własnego narodu z poszanowaniem innych narodów ?