Uczeni badają dzieje człowieka. Szukają jego śladów, odkrywają narzędzia, którymi posługiwali się najdawniejsi ludzie. Odnajdują groby i kości ludzkie. Te wykopaliska pomagają im ustalić, jak długo istnieje człowiek na ziemi, jak niegdyś wyglądał i jak żył. Uczeni zastanawiają się również nad tym, skąd się wziął człowiek na ziemi od kogo pochodzi. Szukają też odpowiedzi na pytanie, kim jest człowiek ? A co o człowieku mówi objawienie Boże ?
Pismo święte opowiada o stworzeniu człowieka
Pismo św. mówi nie tylko o Bogu, lecz także o człowieku. Bóg mówi nam w Piśmie św., skąd się wziął człowiek na ziemi i kim jest. W poemacie o stworzeniu świata jest także mowa o stworzeniu człowieka.
„A wreszcie rzekł Bóg : « Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad całą ziemią i nad wszystkim zwierzęciem naziemnym ! » Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył : stworzył mężczyznę i niewiastę” (Rdz 1, 26-27).
A w innym miejscu Księgi Rodzaju czytamy :
„Wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą” (Rdz 2, 7).
Co mówi Bóg do ciebie w tym opisie biblijnym ?
W tym opowiadaniu biblijnym o stworzeniu człowieka Pismo św. posługuje się również obrazami, podobnie jak w poemacie o stworzeniu świata. Boga, który stwarza człowieka, przedstawia jako garncarza. Ten obraz oznacza, że Bóg jest Stwórcą człowieka.
Człowiek jest związany z przyrodą
Słowa ,,Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi” oznaczają, że człowiek jest cząstką przyrody. Jego ciało składa się z tych pierwiastków, które spotykamy w ziemi, w roślinach i zwierzętach. Człowiek podobnie jak zwierzęta widzi, słyszy, czuje. Potrzebuje do życia tych samych warunków co rośliny i zwierzęta, a więc słońca, powietrza, wody, pożywienia.
Ze strony wiary nie ma przeszkód, żeby przyjąć, że ciało człowieka pochodzi od zwierzęcia. Ciało bowiem ludzkie jest podobne do ciała zwierzęcego. Człowiek w całym swoim życiu jest związany z przyrodą.
Człowiek jest istotą duchową
Chociaż człowiek jest tak silnie związany z przyrodą, to jednak jest on wyjątkowym stworzeniem na ziemi. Pismo św. wyraża tę prawdę obrazowo : Bóg po stworzeniu ciała człowieka ożywił je swoim „tchnieniem” (Rdz 2, 7). Nie wspomina zaś o tym przy opisie stworzenia zwierząt. Znaczy to, że człowiek jest związany nie tylko ze światem materialnym, zwierzęcym, lecz także ze światem duchowym^ Człowiek to jedna całość : dusza i ciało. Bez ciała nie .ma człowieka, bez duszy nie ma człowieka. Wiemy, że ciało człowieka jest śmiertelne. Po śmierci ulega rozkładowi. Dusza ludzka natomiast, jak wierzy i naucza Kościół, jest nieśmiertelna, czyli niezniszczalna. Jest ona niematerialna, obdarzona rozumem i wolną wolą. Dlatego chociaż ciało człowieka może pochodzić od zwierząt, jest niemożliwe, aby dusza ludzka wywodziła się z duszy zwierzęcej, która umiera. Człowiek myśli, rozumuje, jest świadomy swoich czynów, mówi. Jest również wolny, umie wybierać między dobrem a złem. Może działać i wstrzymać się od działania. Dlatego też jest odpowiedzialny za swoje czyny. Człowiek może pragnąć i kochać. Dzięki duszy nieśmiertelnej człowiek jest obrazem Boga (por. Rdz 1, 27).
Człowiek żyje w społeczności
Pismo św. podkreśla, że Bóg stworzył mężczyznę i niewiastę. Bóg dał mężczyźnie kobietę jako towarzyszkę, gdyż „nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam” (Rdz 2, 18). Jest ona również człowiekiem, „kością z kości i ciałem z ciała” mężczyzny (Rdz 2, 23). Oboje mają sobie pomagać i wzajemnie się kochać. Wszyscy ludzie są sobie równi. Tworzą jedną wielką rodzinę, która powinna kierować się miłością i sprawiedliwością. Imię „Adam” użyte przez autora natchnionego znaczy „człowiek”. Imię zaś „Ewa” znaczy „dająca życie”.
Człowiek wielbi Boga
Żyjemy wśród przyrody i ludzi. Korzystamy z przyrody. Ludzie nam pomagają i my pomagamy ludziom. A przecież Bóg nam dał cały świat. On nas umieścił wśród innych ludzi. Czy wolno nam o tym zapominać ? Powinniśmy Go szukać i wielbić z całym światem i z ludźmi. Dlatego jako istota materialna i duchowa człowiek czci Boga nie tylko w myśli, ale również i na zewnątrz. Wyraża swoją cześć gestem i śpiewem. Jako istota związana ze światem przyrody posługuje się w liturgii przedmiotami materialnymi : wodą, Chlebem, winem, olejem itp., buduje kościoły i wznosi ołtarze. Tak postępując uznaje Boga za swojego Stwórcę i Pana, a jednocześnie za Stwórcę i Pana całego wszechświata.
Jak odpowiem Bogu ?
Bóg stworzył mnie z miłości. Pragnę kochać mojego Stwórcę i wszystkich ludzi, mych braci. Chcę wielbić Boga razem z nimi. Uczynię to słowami psalmu :
„O Boże nasz, Panie, jak przedziwne Twe imię po wszystkiej ziemi!
Tyś swój majestat wyniósł nad niebiosa, Sprawiłeś, że nawet usta dzieci i niemowląt oddają Ci chwałę.
Gdy patrzę na Twe niebo, dzieło Twych palców,
Księżyc i gwiazdy, któreś Ty utwierdził: Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz, i czym — syn człowieczy, że się nim zajmujesz ?
Uczyniłeś go niewiele mniejszym od istot niebieskich,
Chwałą i czcią go uwieńczyłeś”
(Ps 8, 1.3 i 4).
Podobne myśli wyraża pieśń polskiego poety, Franciszka Karpińskiego :
„Kiedy ranne wstają zorze, Tobie ziemia, Tobie morze,
Tobie śpiewa żywioł wszelki, bądź pochwalon Boże wielki.
A człowiek, który bez miary, obsypany Twymi dary,
Coś go stworzył i ocalił, a czemuż by Cię nie chwalił ?”
■ Pomyśl:
1. Jak Księga Rodzaju opisuje stworzenie człowieka ?
2. Co znaczy, że człowiek został utworzony z „prochu ziemi” ?
3. W jaki sposób natchniony autor wyraził prawdę, że człowiek jest stworzeniem wyjątkowym ?
4. Dlaczego Pismo św. podkreśla, że Bóg stworzył mężczyznę i niewiarę ?
5. Co znaczą imiona „Adam” i „Ewa” ?
■ Zapamiętaj:
12. Kim jest człowiek?
Człowiek jest najdoskonalszym stworzeniem Boga na ziemi. Jest związany ze światem przyrody, a jednocześnie jest istotą duchową i żyje w społeczności.
■ Zadanie :
Wskaż, w czym człowiek przewyższa wszystkie inne stworzenia w przyrodzie.