Obrzędy chrztu dzieci i ich znaczenie

Znaczenie chrztu

Chrzest jest tym sakramentem, przez który człowiek zostaje wszczepiony w Chrystusa i staje się członkiem Ludu Bożego. Tę prawdę jasno wyrażają nowe obrzędy chrztu dzieci, zreformowane po Soborze Watykańskim Drugim. Mówią one o tym, że chrztu należy udzielać w takim miejscu i czasie, aby większa ilość ludzi mogła w tym wziąć udział. Powinni być wtedy obecni nie tylko chrzestni, ale także rodzice dziecka i cała rodzina, a także krewni i przyjaciele oraz sąsiedzi i inni parafianie.

Chrzestni

Na chrzestnych dla dziecka należy wybierać takie osoby, które już przyjęły sakrament chrztu, bierzmowania i Eucharystii oraz należą do Kościoła katolickiego. Osoby te muszą więc posiadać dojrzałość do spełniania zadań, które biorą na siebie.

Rodzice dziecka

W obrzędach chrztu rodzice dziecka spełniają obecnie ważniejszą rolę niż chrzestni. Dlatego winni być obecni przy chrzcie dziecka i starannie przygotowani do świadomego w nim udziału. Wykonują wtedy następujące czynności :

—    publicznie proszą o chrzest dla swojego dziecka,

—    pierwsi po celebransie kreślą na czole dziecka znak krzyża św.,

—    odrzekają się szatana (również we własnym imieniu),

—    składają wyznanie wiary,

—    niosą niemowlę do chrzcielnicy,

—    trzymają zapaloną świecę,

—    otrzymują na końcu specjalne błogosławieństwo.

Czas udzielania chrztu św.

Najbardziej stosownym dniem do udzielania chrztu św. jest wigilia wielkanocna lub niedziela, bo te dni jaśniej ukazują związek sakramentu chrztu św. z misterium paschalnym Chrystusa. Kościół zachęca również, aby chrztu św. udzielać w czasie Mszy św. Jeśli na dany dzień zgłoszono do chrztu więcej dzieci, powinno się je chrzcić wspólnie, a nie każde osobno.

Miejsce udzielania chrztu św.

Chrztu należy udzielać w kościele parafialnym, bo on jest właściwym miejscem gromadzenia się Ludu Bożego. Najlepiej byłoby, aby przy kościele była kaplica specjalnie na ten cel przeznaczona i odpowiednio urządzona. Gdyby nie mogła pomieścić wszystkich uczestników, wtedy chrztu św. można udzielić w innym miejscu w kościele.

Ogólny układ obrzędów chrztu św.

1.    Przygotowanie — na które składa się : liturgia słowa, wyrzeczenie się szatana przez rodziców dziecka i chrzestnych, uroczysta modlitwa celebransa nad wdtlą, wyznanie wiary składane przez rodziców i chrzestnych oraz pytania skierowane do nich przez celebransa.

2.    Udzielenie sakramentu chrztu św. : dokonane przez zanurzenie lub polanie dziecka wodą i wezwanie Trójcy świętej.

3.    Dopełnienie chrztu : — przez namaszczenie krzyżmem, włożenie białej szaty, którą przynieśli ze sobą rodzice dziecka, i zapalenie świecy, również przyniesionej przez rodziców.

Szczegółowy przebieg czynności obrzędowych chrztu dzieci

Obrzęd przyjęcia dzieci

Celebrans, ubrany w albę lub komżę i stułę albo ponadto w kapę białego koloru, udaje się w asyście ministrantów do miejsca, gdzie czekają rodzice wraz z dziećmi do chrztu św. Po przywitaniu zgromadzonych zapytuje o imiona dzieci, a następnie stawia rodzicom pytanie, o co proszą Kościół Boży. Odpowiadają : o chrzest, o wiarę, o łaskę Chrystusa itp. Teraz kapłan pyta rodziców, czy przyjmują na siebie obowiązek wychowania tych dzieci po katolicku. Chrzestnych zaś pyta, czy są gotowi pomagać rodzicom w spełnianiu tego obowiązku.
Po otrzymaniu zapewnienia ze strony rodziców i chrzestnych, kapłan kreśli na czole każdego dziecka znak krzyża św. jako zapowiedź jego przynależności do wspólnoty chrześcijańskiej. To samo czynią rodzice i chrzestni. Następnie wszyscy udają się procesjonalnie do kościoła i rozpoczyna się :

Liturgia słowa Bożego

Ktoś z zebranych czyta słowo Boże, celebrans zaś wygłasza krótką homilię wyjaśniającą przeczytany tekst Pisma św., a potem wszyscy modlą się przez chwilę w milczeniu. Następnie śpiewa się modlitwę powszechną dostosowaną do poszczególnych potrzeb dzieci i ich rodzin. Po tej modlitwie celebrans prosi Boga o wyrwanie tych dzieci spod władzy szatana i kładzie swoją dłoń na każdym dziecku z osobna na znak, że bierze je pod opiekę Kościoła.

Teraz celebrans, rodzice i chrzestni wraz z dzieckiem podchodzą do chrzcielnicy, a wszyscy inni zajmują takie miejsce, aby widzieć dalszy przebieg obrzędów. Z tą chwilą rozpoczyna się :

Liturgia sakramentu

Celebrans odmawia nad wodą specjalną modlitwę, którą może częściowo zmienić w zależności od tego, czy woda do chrztu św. była już poświęcona w Wielką Sobotę, czy też nie. Zebrani uczestniczą w tej modlitwie przez odpowiedzi na wezwania.
Następnie celebrans zwraca się do rodziców dziecka i chrzestnych z wezwaniem, aby wyrzekli się grzechu. Czynią to przez odpowiedź na trzy pytania słowami : Wyrzekamy się ! Teraz celebrans przyjmuje od nich wyznanie wiary także w formie odpowiedzi na postawione pytania.
Po tych wszystkich czynnościach następuje dopiero udzielenie chrztu św. Każda rodzina podchodzi do chrzcielnicy i gdy na pytanie : czy chcą, aby ich dziecko zostało ochrzczone, odpowiedzą : chcemy ! — kapłan trzykrotnie zanurza albo polewa dziecko wodą wymawiając równocześnie słowa : „N., ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Dziecko powinna wtedy trzymać matka lub ojciec. Mogą jednak trzymać je zamiast rodziców, chrzestni. Oni też zaraz po udzieleniu chrztu odmawiają głośno : „Chwała Ojcu…”
Gdy w ten sposób zostaną ochrzczone wszystkie dzieci, celebrans namaszcza szczyt głowy dziecka krzyżmem św. W ten sposób włącza nowo ochrzczone dziecko we wspólnotę Ludu Bożego i jednoczy je z Chrystusem, który jest Kapłanem, Prorokiem i Królem.
Potem bierze od rodziców przyniesione przez nich białe szaty — znak łaski uświęcającej — i odmówiwszy przepisaną modlitwę, nakłada je każdemu dziecku z osobna. Następnie przedstawiciele poszczególnych rodzin podchodzą po kolei do świecy paschalnej i zapalają od niej przyniesione ze sobą świece, a celebrans poucza ich, aby strzegli światła Bożego w duszy swoich dzieci.

Zakończenie obrzędów chrztu św.

Jeśli dotąd chrzestni trzymali na ręku dzieci, to teraz oddają je ich matkom. Wszyscy ustawiają się do procesji i z zapalonymi świecami udają się do ołtarza śpiewając odpowiednią pieśń. Tutaj celebrans przypomina zebranym, że odtąd życie dziecka jest związane z ołtarzem Pańskim i wzywa ich do wspólnego odmówienia : ,,Ojcze nasz…” Następnie udziela matkom i ojcom nowo ochrzczonych dzieci specjalnego błogosławieństwa. Odmawia cztery krótkie modlitwy, które zebrani kończą słowem : „Amen”. Obrzędy chrztu dziecka kończy odśpiewanie przez obecnych pieśni dziękczynnej.