Obrzęd sakramentu pokuty

Kapłan błogosławi chrześcijanina przystępującego do konfesjonału modlitwą Kościoła : „Pan niech będzie w sercu i w ustach twoich, abyś dobrze wyspowiadał się z grzechów twoich. W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen”. — Po wysłuchaniu grzechów penitenta, udzieleniu mu pouczeń i nałożeniu pokuty, kapłan modli się o miłosierdzie Boże dla niego :
„Niech zmiłuje się nad tobą wszechmogący Bóg, a odpuściwszy grzechy twoje, doprowadzi cię do życia wiecznego. Amen. Przebaczenia, odpuszczenia i darowania grzechów niech ci udzieli wszechmogący i miłosierny Pan. Amen.”
Następnie spowiednik uwalnia grzesznika z kar kościelnych, jakie mógł ściągnąć na siebie. Mówi :
„Pan nasz Jezus Chrystus niechaj cię rozgrzeszy, a ja mocą Jego uwalniam cię z wszystkich więzów ekskomuniki i interdyktu według rozciągłości mej władzy i twojej potrzeby”.
Teraz kapłan czyni znak krzyża św. i wymawia słowa rozgrzeszenia : „Następnie ja ci odpuszczam twoje grzechy w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen”.
Pamiętając na związek, jaki nas łączy z zasługami Jezusa Chrystusa i świętych, z których to zasług możemy korzystać, i na to, że nasze życie również może być zasługujące ze względu na łączność z Jezusem Chrystusem, Kościół prosi przez usta kapłana :
„Niech Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa, zasługi Najświętszej Maryi Panny i wszystkich świętych, oraz to wszystko, co dobrego uczynisz i przykrego zniesiesz, posłuży ci do otrzymania odpuszczenia grzechów, pomnożenia łaski i wyjednania nagrody życia wiecznego. Amen”.
Po skończeniu tej modlitwy spowiednik daje znak penitentowi, że może odejść od konfesjonału.

Odpusty

Przez odpust Kościół darowuje nam karę doczesną (czasową) za grzechy, które już przedtem w sakramencie pokuty zostały odpuszczone. Nie można otrzymać darowania kary za grzechy, które jeszcze nie zostały odpuszczone.
Kościół ma prawo odpuścić karę za grzechy. Chrystus bowiem powiedział : „Co rozwiążecie na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 18, 18).
Udzielając odpustu Kościół równocześnie ofiaruje Bogu zadośćuczynienie Chrystusa, Matki Bożej i świętych jako „równowartość” za ową doczesną karę, którą darował. Kościół wynagradza więc sprawiedliwości Bożej, czerpiąc ze skarbca, w którym zebrane są zadośćuczynienia Chrystusa Pana, Jego Matki Najświętszej i wszystkich świętych.
Odpust zupełny jest darowaniem całej kary doczesnej. Odpust cząstkowy jest darowaniem części kary doczesnej. Tylko Bóg wie, ile to jest.
Odpust zupełny można zyskać tylko jeden raz w ciągu dnia.
Odpust można ofiarować za zmarłego. Prosimy wtedy, aby Bóg zamiast nam, jemu darował karę za grzechy.
Odpust można zyskać, gdy się jest w stanie łaski i wypełni się nakazane przez Kościół warunki (dobre uczynki lub modlitwa). Należy być przy tym w takim usposobieniu wewnętrznym, które wyklucza wszelkie przywiązanie do grzechu, nawet lekkiego.