Lud Boży czynnie uczestniczy we Mszy św.
Istnieją rozmaite zgromadzenia ludzi. Na stadionie sportowym, w teatrze, w kinie. Ludzie są tylko widzami, choć często angażują się uczuciowo. Są też inne zgromadzenia, w których każdy uczestnik bierze czynny udział, np. kółka zainteresowań, kluby dyskusyjne, zebrania naukowe, a także lekcje w szkole.
Msza św. jest również zgromadzeniem. Czy wystarczy być podczas niej tylko biernym słuchaczem i widzem ?
Czynne uczestnictwo w modlitwie
Zgromadzenie eucharystyczne jest przede wszystkim zgromadzeniem ludzi, którzy modlą się wspólnie z Chrystusem i przez Chrystusa. Przewodniczy temu zgromadzeniu kapłan, który otrzymał w sakramencie kapłaństwa specjalną misję i udział w kapłańskiej godności Jezusa Chrystusa, jedynego Pośrednika między Bogiem i ludźmi. W Jego imieniu spełnia on swoje funkcje w Zgromadzeniu eucharystycznym.
Msza św. jest zgromadzeniem modlitwy całego Kościoła. Dlatego też chrześcijanie nie mogą być na Mszy św. tylko biernymi obserwatorami i słuchaczami, ale powinni czynnie uczestniczyć we wspólnej modlitwie i wypełniać to wszystko, co do nich należy. Niektóre modlitwy, jak np. „Chwała na wysokości”, „Wyznanie wiary”, radosny śpiew po prefacji „Święty, święty, święty” i „Ojcze nasz”, wszyscy obecni odmawiają lub śpiewają razem z kapłanem. W tej wspólnej modlitwie wyraża się najgłębsze zespolenie wszystkich uczestników z Bogiem i między sobą. Wszyscy wierzący stanowią jakby jedno serce i jedną duszę, gdy jednogłośnie wypowiadają słowa modlitwy uwielbienia, dziękczynienia, przebłagania i prośby. Istnieje także wiele modlitw, które w imieniu wszystkich odmawia kapłan. Wzywa on obecnych do krótkiej modlitwy osobistej. Toteż gdy chrześcijanin usłyszy wezwanie „Módlmy się”, nie powinien bezczynnie czekać na modlitwę kapłana, ale własnymi słowami modlić się w ciszy. Po chwili dopiero kapłan kończy wszystkie modlitwy osobiste i przez Chrystusa, obecnego w każdym Zgromadzeniu eucharystycznym, przedstawia je Bogu Ojcu. Na znak naszej łączności z modlitwą kapłana odpowiadamy „Amen”, tzn. „niech się tak stanie”.
Szczególnie jednak wszyscy uczestnicy Ofiary Nowego Przymierza powinni się łączyć z celebransem w czasie wielkiej Modlitwy eucharystycznej, w której Jezus zmartwychwstały dokonuje przeistoczenia chleba i wina w swoje uwielbione Ciało i Krew oraz składa je za nas w ofierze Bogu Ojcu. Nie wystarczy tylko słowami odpowiedzieć kapłanowi na wezwanie „Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu”, ale myślą i sercem trzeba łączyć się z treścią modlitwy. Najważniejsze w czasie tej modlitwy jest współofiarowanie się wszystkich uczestników Bogu Ojcu razem z uwielbionym Chrystusem, przez Niego i z Nim. Wyrazem tego współofiarowania jest głośna odpowiedź „Amen” na zakończenie wielkiej Modlitwy eucharystycznej.
Chrześcijanin w Zgromadzeniu eucharystycznym bierze także czynny udział we wspólnym śpiewie. Św. Paweł zachęca : „Słowo Chrystusa niech w was przebywa z (całym swym) bogactwem : z wszelką mądrością nauczajcie i napominajcie samych siebie przez psalmy, hymny, pieśni pełne ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w waszych sercach” (Kol 3, 16).
Podczas Mszy św. śpiewa się także psalmy, które były modlitwą Chrystusa, Apostołów i pierwszych chrześcijan. Psalmy, pieśni i niektóre modlitwy zmieniają się w każdą niedzielę i w każde święto, zależnie od treści i nastroju czytań Pisma św. (radość, pokuta, wdzięczność).
Uczestnictwo w czynnościach liturgicznych
Oprócz modlitw istnieją we Mszy św. również czynności, które wykonują chrześcijanie świeccy. I oni również uczestniczą w kapłańskiej godności Jezusa Chrystusa. Ministrant pomaga celebransowi przy spełnianiu czynności liturgicznych ; lektor czyta słowo Boże ; komentator zaś wyjaśnia obecnym znaczenie różnych obrzędów misterium eucharystycznego. Psalmista wykonuje śpiewy międzylekcyjne, śpiewem wspólnym kieruje organista.
Do najważniejszych czynności liturgicznych, które może spełniać każdy wierny, należy : przyniesienie darów ofiarnych do ołtarza i wręczenie ich celebransowi. Przez przyniesienie owoców pracy codziennej wierni włączają całe swoje życie do uwielbienia Boga. Wierni uczestniczą w Zgromadzeniu eucharystycznym także przez pewne postawy i gesty, określone przepisami liturgicznymi. Przez te postawy i gesty wierni wyrażają swój wewnętrzny stan duchowy, modlitewny. Zasadniczą postawą uczestników modlitwy wspólnej Kościoła jest postawa stojąca. Jest to postawa paschalna, wyrażająca radość zmartwychwstania oraz postawa pełna czci i gotowości na spełnienie woli Bożej w życiu.
Postawa klęcząca w czasie przeistoczenia oznacza adorację, czyli oddanie najwyższej czci Chrystusowi jako Synowi Bożemu. Chrześcijanie przyklękają na jedno kolano, gdy przechodzą przed Najświętszym Sakramentem, na znak wiary w obecność Chrystusa. Uderzenie się w piersi, w czasie aktu pokuty na początku Mszy św., jest znakiem żalu i przyznania się do winy.
Jak odpowiem Bogu ?
Widzisz teraz, jak chrześcijanin powinien uczestniczyć w Zgromadzeniu eucharystycznym. Jakie jest twoje uczestnictwo ? Gzy czujesz się odpowiedzialny za przygotowanie i przebieg każdego Zgromadzenia eucharystycznego ? Gdy celebrans poprosi cię o przyjęcie jakiejś czynności w Zgromadzeniu eucharystycznym, jak przyjmiesz to zaproszenie ? Czy będziesz się wymawiał, mimo że posiadasz do tego odpowiednie przygotowanie ?
■ Pomyśl:
1. Które modlitwy Mszy św. powinni odmawiać wszyscy wierni ?
2. Jaki sens ma wezwanie : „Módlmy się”, po którym następuje chwila ciszy ?
3. Jak włączamy się w wielką Modlitwę eucharystyczną ?
4. Jakie znaczenie mają wspólne śpiewy w Zgromadzeniu eucharystycznym ?
5. Jakie czynności we Mszy św. wykonują wierni ?
6. Co wyrażają postawy i gesty liturgiczne ?
■ Zapamiętaj:
81. Kościół bardzo troszczy się o to, aby chrześcijanie podczas Eucharystii nie byli obecni jako obcy i milczący widzowie, lecz aby uczestniczyli w niej świadomie, pobożnie i czynnie (Por. KL 48).
■ Zadanie:
Napisz, dlaczego każdy chrześcijanin powinien poczuwać się do odpowiedzialności za przygotowanie i przebieg Zgromadzenia eucharystycznego ?