Człowiek — Technika — Kultura
Może interesują cię festiwale piosenki. Piosenka jest wyrazem piękna. Świadczy o twórczych i artystycznych zdolnościach człowieka. Stanowi ona cząstkę kultury narodowej. Znajduje ona wielu miłośników. Porywa ludzi. Śpiewa się ją prawie wszędzie, np. na ulicach, w domach, na wycieczkach itd.
Ale powstaje pytanie, czy tylko piosenka potrzebna jest i wystarczy do pełnego i harmonijnego rozwoju człowieka.
Wartość wytworów techniki i kultury
Jest wiele wytworów techniki i kultury, które ubogacają człowieka. Co one mogą wnieść w życie ludzkie ?
Wygoda życia
Dzięki rozwojowi techniki człowiek współczesny coraz bardziej uniezależnia się od ślepych sił przyrody, np. epidemii, powodzi, ognia itp. Maszyny zastępują człowieka w pracy. Dzięki automatyzacji człowiek powierza maszynom nawet pewne ważne funkcje. To wszystko przyczynia się do tego, że życie człowieka staje się łatwiejsze, wygodniejsze. Czymże są dla ludzi lodówki, pralki, odkurzacze i inne przedmioty codziennego użytku ?
Więź międzyludzka
Co na przykład zyskujemy dzięki telewizji, internetowi ? Powstają nowe więzy międzyludzkie. Cały świat w jednym momencie może się zjednoczyć wokół przeżywanego wydarzenia. Np. znaczna część ludzkości śledziła loty kosmonautów. Z prawdziwym zainteresowaniem możemy obserwować szlachetną walkę sportowców itp. Dzięki społecznym środkom przekazu można budzić sumienie narodów bogatych i uwrażliwiać je na nędzę krajów gospodarczo i społecznie zapóźnionych. Inne wynalazki również na swój sposób jednoczą narody. Temu właśnie celowi służy rozwój komunikacji powietrznej, morskiej i lądowej. Dzięki postępowi techniki nasi krewni i znajomi wyjeżdżają na Daleki Wschód, do Ameryki Północnej i Południowej, do Afryki, a cudzoziemcy przyjeżdżają do nas.
Wzbogacenie człowieka
Zwiedzałeś na pewno różne zabytki architektury i malarstwa. Bywasz w teatrze i zaznajamiasz się z niejedną sztuką, utworem muzycznym. Może oglądałeś liczne kościoły i interesujące eksponaty w muzeach. Każde państwo otacza wszystkie wspomniane zabytki wielką troską i uważa je za bogactwo kultury własnego narodu. Wszystkie te dzieła ludzkie wzbogacają człowieka i przyczyniają się do jego rozwoju. Mówimy, że stanowią one kulturę danego społeczeństwa.
Istnieją również organizacje międzynarodowe, które chronią wszelkie zabytki i twórczy dorobek ludzki.
Otrzymujesz — szanuj i rozwijaj
Trzeba, abyś sobie uświadomił, że ty właśnie korzystasz z tego wszystkiego, co zbudowali ludzie tworzący kulturę i cywilizację. Twoje mieszkanie projektował inżynier, a wykonali je budowniczowie zgodnie z najnowszymi wymogami postępu techniki. Gdy przekręcasz gałkę telewizora, włączasz radio, idziesz do kina obejrzeć dobry film, jedziesz pociągiem, autobusem, tramwajem lub innym środkiem lokomocji, pomyśl wtedy, że korzystasz z bogatego dorobku geniuszu ludzkiego.
Gdy czytasz książki, słuchasz muzyki, przeglądasz albumy z arcydziełami sztuki, zwiedzasz muzea, zamki czy wspaniałe katedry i kościoły, nie zapominaj i wtedy, że korzystasz z wysiłku wielu pokoleń. Droga, którą codziennie chodzisz, przedmioty, którymi się posługujesz, wszelkie meble, z których korzystasz w domu i w szkole, to także urządzenia, w które ludzie włożyli swą pomysłowość i pracę.
Otrzymujesz aż nazbyt wiele, byś mógł nie pamiętać o dobrodziejstwach, które niesie z sobą kultura i cywilizacja. Sama pamięć jednak nie wystarczy. To, co otrzymujesz, winieneś szanować. Każdy, kto ceni jakiś przedmiot, odnosi się do niego z szacunkiem, a nawet z pewną czcią. Kto niszczy przedmioty stanowiące dobro wspólne, daje dowód, że wszelki dorobek twórczości ludzkiej nie ma dla niego znaczenia. Jaka jest twoja postawa wobec wytworów kultury i cywilizacji ?
Kultura i cywilizacja obdarowują cię wieloma wartościami i pozwalają ci z nich korzystać. Równocześnie potrzebny jest jednak twój wkład. Jesteś człowiekiem młodym, zdrowym i uzdolnionym. Te dary otrzymałeś nie tylko po to, abyś używał życia, ale po to, byś się kształcił, rozwijał i zdobywał coraz to nowe sprawności. Rozmaite zadania czekają na ciebie. Postęp ma to do siebie, że musi iść stale naprzód. Każdy zastój jest zaprzeczeniem postępu. Ty masz poznawać rozmaite dziedziny ludzkiej kultury i cywilizacji i zorientować się, który z jej elementów zgodnie z twoimi zdolnościami możesz rozwijać. Nie będziesz może sławnym kosmonautą, szczęśliwym wynalazcą, drugim Żeromskim czy oklaskiwanym sportowcem, ale możesz być dobrym i sumiennym pracownikiem umysłowym lub fizycznym. To, co inni bardziej uzdolnieni i przygotowani zaplanują i wytyczą, możesz wykonać z prawdziwą starannością. Oby ci, którzy będą korzystali z twojej pracy, ocenili ją jako dowód twojej prawdziwej kultury i troski o postęp życia ludzkiego.
Tworzenie kultury zamiarem Bożym
Do twórczego wysiłku, do tworzenia kultury i cywilizacji wzywa nas sam Bóg-Stwórca. On dał człowiekowi świat, by własną pracą dalej prowadził dzieło Stwórcy. Człowiek własną pracą udoskonala świat i równocześnie doskonali siebie. Rozwija bowiem swego ducha i swoje ciało. Poznaje coraz lepiej świat po to, by go podporządkować dla służby człowiekowi.
Chrześcijanie rozumieją zamiar Boga. W ciągu wieków korzystali z cywilizacji i kultury, ale równocześnie wpływali na kulturę i przez to wprowadzali do niej Chrystusa. W tych czasach, kiedy państwa nie zajmowały się oświatą, Kościół zakładał szkoły. Pod opieką Kościoła powstawały uniwersytety. Nawet i dzisiaj w wielu krajach, gdzie kultura dopiero się rozwija, Kościół pomaga organizować szkolnictwo. Kościół odegrał wielką rolę w rozwoju sztuki, korzystając z dzieł architektury, malarstwa, rzeźby i muzyki dla chwały Bożej. Jednocześnie opiekował się artystami i umożliwiał im twórczość.
W czasach obecnych chrześcijanie, pamiętając o tym, że w swoim życiu zawodowym budują Królestwo Boże, powinni się starać, aby ich praca zawodowa, możliwie najdoskonalsza, służyła rozwojowi cywilizacji i kultury, a przez to dobru ludzkości. Jednocześnie uświadamiając sobie, że powinni być światłością świata, mają rozwijać swoje życie duchowe i pracować nad tym, aby rozwój cywilizacji i kultury był zgodny z prawem sprawiedliwości i miłości.
Jak odpowiem Bogu ?
Uświadamiasz sobie, jak wielką‘wartość dla człowieka ma cywilizacja i kultura. Korzystasz z niej każdego dnia. Ucząc się w szkole przygotowujesz się do tego, aby rozwijać ją dalej. Jak się uczysz ? Jak szanujesz dorobek poprzednich pokoleń ?
■ Pomyśl :
1. Jaką wartość stanowi dla jednostek i społeczności ludzkiej kultura i cywilizacja ?
2. Jak winienem się odnosić do dorobku kultury i cywilizacji, który otrzymuję i z którego korzystam ?
3. Co Kościół zrobił dla cywilizacji i kultury ?
4. Jak dzisiaj chrześcijanie współdziałają w tworzeniu cywilizacji i kultury ?
■ Zapamiętaj :
55. Dlaczego troska o cywilizację i kulturę jest budowaniem Królestwa Bożego ? Troska o cywilizację i kulturę jest budowaniem Królestwa Bożego, ponieważ jest przetwarzaniem świata zgodnie z wolą Bożą, doskonali duchowo człowieka i prowadzi do jedności wśród ludzi.
■ Zadanie :
1. Porozmawiaj z kolegami, w jaki sposób moglibyście otoczyć opieką zabytki w waszej okolicy.
2. Po przeczytaniu tej jednostki przeczytaj tekst Księgi Rodzaju 1, 28 i powiedz, co je łączy.