Co się dzieje, gdy człowiek ulegnie nieszczęśliwemu wypadkowi ? Rozpoczyna się wtedy gigantyczny wyścig ze śmiercią. Stawką jest życie człowieka. Ile ono wtedy kosztuje wysiłku ! Ludzie zgłaszają się, by oddać potrzebną krew. Radio i telewizja poszukują nieraz trudno dostępnych leków, różni specjaliści rzucają swoje zajęcia, aby służyć fachową pomocą itp. I po co to wszystko ? Czy życie człowieka jest aż tak wielką wartością ?
Potrójny wymiar
Wartość osobista życia
Życie i zdrowie jest wielką wartością osobistą człowieka. Od zdrowia i życia tak wiele zależy. I zdobycie odpowiednich warunków materialnych, i osiągnięcie sukcesów życiowych. Gdy sprzyja zdrowie, cieszy każde powodzenie. Bez zdrowia, przeciwnie, nie cieszy ani sława, ani majątek. Toteż tak bardzo cenimy sobie zdrowie i życie. „Zdrowie i siła lepsze są niż wszystko złoto, a mocne ciało niż niezmierny majątek” (Syr 30, 15).
Jak ludzie cenią zdrowie i siły fizyczne, świadczą imprezy sportowe i powszechne zainteresowanie nimi.
Wartość społeczna życia
Życie i zdrowie człowieka jest nie tylko jego osobistą wartością. Jest również wartością całego społeczeństwa. Zdrowie ułatwia bowiem człowiekowi pracę dla społeczeństwa, dla jego cywilizacji i kultury. Każdy jednak człowiek, również i chory, ma możliwość wpisania się w historię swojego narodu.
Wartość wieczna życia
Jest jeszcze trzecie spojrzenie na życie człowieka : spojrzenie wieczności. Człowiek rodzi się dla wieczności. Śmierć nie jest końcem jego życia, ale zmianą jego formy. „Życie Twoich wiernych zmienia się, ale się nie kończy” (Prefacja z Mszy żałobnej). Toteż wieczność nasza rozpoczyna się nie z chwilą śmierci, ale już wtedy, gdy przychodzimy na świat. Rozpoczyna się wtedy nasze życie i współdziałanie z Bogiem, które ma trwać przez całą wieczność. To, co dzięki swemu zdrowiu i siłom fizycznym robimy tu na ziemi, ma znaczenie wieczne, jest kształtowaniem naszej wieczności.
Troska o zdrowie Własne
Tak wielka wartość życia i zdrowia domaga się z naszej strony odpowiedniej troski. Trzeba zacząć od spraw podstawowych, a więc od tego, co służy zdrowiu, podtrzymuje siły ciała i rozwija je. Stąd jest konieczne racjonalne odżywianie się, odpowiednie ubranie, higieniczne warunki pracy i mieszkania. Roztropnie uprawiany sport, gimnastyka, turystyka, wakacje i wczasy, wszystko to przywraca zużyte siły. Gdy zjawi się choroba, korzystamy ze wszystkich środków i lekarstw, aby się od niej uwolnić.
,,Synu, w chorobie swej nie odwracaj się od Pana, ale módl się do Niego, a On cię uleczy. Odwróć się od grzechu […] potem sprowadź lekarza, bo jego też stworzył Pan, albowiem jest on potrzebny” (Syr 38, 9-12).
Cudze
Nasza troska nie ogranicza się tylko do własnego zdrowia. Jesteśmy odpowiedzialni również za zdrowie innych ludzi, choć nie wszyscy w jednakowym stopniu. I tak każdy, kto kieruje jakąś pracą i pracownikami, jest odpowiedzialny za to, w jakich warunkach oni pracują : czy są one bezpieczne dla życia i zdrowia. Troszczy się o to również państwo wydając specjalne przepisy (BHP — Bezpieczeństwo i Higiena Pracy). Podobnie, kto ma pieczę nad innymi ludźmi, jak wychowawcy, rodzice, opiekunowie, ma obowiązek zatroszczyć się o wszystko, co służy życiu i zdrowiu jego podopiecznych. Ty również już teraz uczestniczysz w jakimś stopniu w odpowiedzialności za zdrowie i życie innych, kiedy np. powierzono ci jakieś funkcje wobec kolegów w szkole, w czasie wycieczki lub na obozie albo też wobec rodzeństwa w domu.
Istnieje związek między zdrowiem fizycznym a samopoczuciem człowieka. Dlatego każdy powinien przyczyniać się swoim zachowaniem do miłej atmosfery współżycia. Ważne jest tu każde życzliwe słowo, dobry humor, grzeczność, delikatność, przychylność wobec drugich. To wszystko wpływa dodatnio na nasze nerwy, a następnie na samopoczucie człowieka i jego zdrowie fizyczne.
Jak odpowiem Bogu ?
Zdajesz sobie teraz sprawę, dlaczego ludzie tak walczą o życie i zdrowie własne i innych. Jak ty się włączasz w ten ogólny wysiłek ?
Zastanów się, czy dobrze planujesz zajęcia, aby nie szkodzić swojemu zdrowiu. Czy troska o własne zdrowie i życie nie przesłania ci prawa do zdrowia i życia twojej matki, ojca, nauczyciela ?
Postaraj się wszędzie wnosić radość i pogodę ducha.
Modlitwa św. Tomasza More :
„Zechciej mi dać, Panie, zdrowie ciała i umiejętność zachowania go. Zechciej mi dać duszę, której obca jest nuda, która nie zna szemrania, wzdychania i użaleń. I nie pozwól, abym kłopotał się zbyt wiele wokół tego panoszącego się « czegoś », które zwie się « ja ». Panie, obdarz mnie zmysłem humoru, daj mi łaskę rozumienia się na żartach, abym zaznał w życiu trochę szczęścia, a i innych mógł nim obdarzyć”
(,,Przewodnik Katolicki” 1967, s. 132).
■ Pomyśl :
1. Na czym polega wartość zdrowia i życia : osobista, społeczna, wieczna ?
2. Co robimy, aby podtrzymać własne zdrowie i życie ?
3. Kto i w jakim stopniu jest odpowiedzialny za życie i zdrowie innych ludzi ?
4. Dlaczego pogodne współżycie z innymi wiąże się z odpowiedzialnością za ich zdrowie ?
■ Zapamiętaj :
35. Czym jest zdrowie i życie człowieka ? Zdrowie i życie człowieka jest darem Boga, dzięki któremu jesteśmy użytecznymi członkami społeczeństwa, a przez to tworzymy dobro mające wartość wieczną.
■ Zadanie :
1. Jak społeczeństwo okazuje swą troskę o zdrowie i życie człowieka ?
2. Jakie masz już dzisiaj obowiązki wobec zdrowia i życia innych ?
3. Wymień ludzi, którzy swoje życie poświęcili na służbę dla życia ludzkiego i opisz ich działalność.